فاطمه سلطان محمدی حسین سلطان محمدی
چکیده:
از اوایل قرن دهم هجری تا نیمه قرن دوازدهم (۹۰۷ تا ۱۱۴۵ ق) بهعنوان «عصر صفوی»، یکی از دورانهای برجسته تاریخ ایرانزمین است که مذهب تشیّع دوازدهامامی بهعنوان مذهب رسمی در کشور، مطرح و تثبیت گرید. در چنین بستر مساعد و مناسبی، آموزههای شیعی، اساس تعلیم و تربیت قرار گرفت و زمینۀ مناسبی را برای رشد و توسعه علوم اسلامی و معارف شیعی در ایران فراهم آورد. همچنین یکی از شکوفاترین و پررونقترین دورههای حکمت و فلسفه اسلامی و در یک جمله «علوم عقلی» در ایران اسلامی علیالخصوص در شهرهای شیراز و اصفهان، در این دوره بوده است.
لذا ما در این مقاله سعی بر آن داریم به بررسی تدابیر و سیاستهای سلاطین صفوی در رشد و گسترش علوم عقلی بپردازیم در همین راستا درصددیم تا به این سؤال اصلی پاسخ دهیم؛ که چه عواملی در دوره صفویه سبب گسترش فلسفه و عطف توجه به مواد درسی همچون «منطق و فلسفه» در مدارس و نیز نگارش رسالههای ممتاز فلسفی در این دوره گردیده است؟
یافتههای پژوهش که به روش توصیفی و تحلیلی و با استفاده از دادههای کتابخانهای میباشد حاکی از آن است که وضعیت مذهب در این دوره و نیز اسلوبهای آموزشی در عصر صفوی و همچنین تدابیر و سیاستهای سلاطین صفوی [ازجمله حمایت و پشتیبانی از مراکز تعلیم و تربیت و استقبال از مهاجرت علمای جبل عامل و حمایت از تأسیس مراکز آموزشی مناسب و مدارس علمی مهم و کمک به تأسیس و تقویت کتابخانهها در این زمان] برخی از عوامل رشد و گسترش فلسفه و «علوم عقلی» در عصر سلاطین صفوی بود.
