وداد حامد عطشان السّلامی
چکیده این مقاله به بررسی و تحلیل زبان‌شناختی و دستوری اثر ارزشمند “الخراره في شرح العجاله (حاشیه بر شرح دوانی)” نوشته‌ی ملا عبدالله شهاب‌الدین یزدی بهابادی، از علمای برجسته حوزوی، می‌پردازد. هدف این تحقیق، فهم و کشف راهبردهای به‌کار رفته در زبان و نحو این اثر برای انتقال مفاهیم علمی، به‌ویژه در حوزه منطق، است. مقاله با مقدمه‌ای درباره‌ی معرفی حاشیه و مؤلف آغاز شده و سپس به بررسی آیات قرآنی به‌کار رفته در این اثر می‌پردازد. در ادامه، تحقیق در دو بخش اصلی ساختار یافته است: بخش نخست، به تحلیل کاربرد زبان و واژگان و دقت در استفاده از اصطلاحات برای فهم دقیق‌تر مباحث منطقی اختصاص دارد. بخش دوم، ساختارهای نحوی و دستوری را مورد بررسی قرار داده و نحوه‌ی استفاده از قواعد نحوی برای ایجاد انسجام و وضوح در بیان علمی را تبیین می‌کند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که ملا عبدالله شهاب‌الدین یزدی بهابادی تسلط بالایی بر زبان عربی و قواعد نحوی آن داشته است. زبان در این اثر به عنوان ابزاری برای تثبیت و انتقال دقیق مفاهیم علمی به کار رفته است، به طوری که انتخاب دقیق واژگان و بهره‌گیری از قواعد نحوی به انتقال مفاهیم پیچیده به شیوه‌ای ساده و قابل فهم کمک کرده است. این پژوهش نشان می‌دهد “الخراره في شرح العجاله” علاوه بر محتوای غنی، از نظر زبانی نیز اثری برجسته و منبعی ارزشمند در حوزه علم منطق و زبان‌شناسی است که می‌تواند مبنای تحقیقات آتی قرار گیرد.
کلیدواژه‌ها: الخراره فی شرح العجاله، حاشیه بر شرح دوانی، زبان‌شناسی، انتقال مفاهیم علمی، اصطلاحات علمی
