وفقان خضير محسن الكعبي
چکیده این مقاله به بررسی تطبیقی روش فقهی در حاشیه نویسی بر مبحث وکالت می پردازد و با تمرکز بر حاشیه های ملا عبدالله یزدی و فخرالمحققین بر کتاب “إرشاد الأذهان” علامه حلی، به تحلیل رویکردهای متفاوت این دو فقیه در استنباط احکام می پردازد. با توجه به اهمیت مبحث وکالت در زندگی فردی و اجتماعی، این پژوهش با مراجعه به سه منبع فقهی (متن “إرشاد الأذهان”، حاشیه فخرالمحققین و حاشیه ملا عبدالله یزدی)، به دنبال شناخت نقاط قوت و ضعف هر یک از این روشها در استدلال بر مسائل وکالت است. در این راستا، ضمن بررسی اجمالی متن “إرشاد الأذهان” که به اختصار به مبحث وکالت پرداخته است، توجه اصلی به تفاوت دیدگاهها در حاشیههای فخرالمحققین و یزدی معطوف می شود. فخرالمحققین به بیان برخی از روشهای استدلال در این بحث اکتفا کرده است، در حالی که یزدی به تفصیل به استدلال و بیان مسائل پرداخته است. این تفاوت در رویکرد، نشان دهنده اختلاف در نحوه مواجهه این دو فقیه با مسائل فقهی و استنباط احکام است. این مقاله با اتخاذ رویکردی تحلیلی-مقایسه ای، ضمن تاکید بر این نکته که اکثر فقها پیش از ورود به مباحث اصلی، به تعریف لغوی و اصطلاحی وکالت پرداخته اند، به بررسی تفاوت های روشی فقها در استنباط احکام مرتبط با وکالت می پردازد. در این راستا، افزوده های هر فقیه نسبت به پیشینیان، روش استدلالی مورد اعتماد وی از ادله (ظواهر آیات الاحکام، روایات، اقوال فقها، دعوای اجماع و ادله عقلی و عرفی) و نقاط افتراق و انفراد آنها در موضوع وکالت، مورد توجه قرار می گیرد. در پایان، با طبقه بندی مطالب در سه بخش (مباحث وکالت، وظایف وکالت و مدارک فقهی یزدی در وکالت) تلاش می شود تا تصویری جامع از این مبحث ارائه گردد. کلمات کلیدی: روش فقهی، حاشیه نویسی، وکالت، فخرالمحققین، ملا عبدالله یزدی، إرشاد الأذهان، استنباط احکام، ادله فقهی، مقایسه.