حجت الاسلام والمسلمین دکتر قاسم کاکایی
چکیده مکتب فلسفی شیراز به دورانی از تاریخ فلسفه اسلامی اطلاق می‌شود که تقریباً بین زمان خواجه نصیرالدین طوسی و میر داماد قرار دارد. یعنی فاصله بین قرن هفتم تا اوایل قرن دهم هجری. این دوران که برخی به نادرست آن را «دوره فترت» و سستی اندیشه فلسفی در جهان اسلام می‌نامند، به حق دوران «مکتب فلسفی شیراز» نامیده می‌شود. در این دوران، شیراز را باید «دارالعلم ایران» و پاسدار فرهنگ ادب و حکمت اسلامی دانست. شخصیت‌های بزرگی مانند قاضی بیضاوی، علامه قطب الدین شیرازی، قاضی عضدالدین ایجی، میرسید شریف جرجانی، صدرالدین دشتکی، جلال‌الدین دوانی، غیاث‌الدین منصور دشتکی و فاضل خفری از جمله چهره‌های این مکتب اند. این مکتب به‌عنوان زمینه‌ساز مکتب فلسفی اصفهان و پیش‌درآمد ظهور حکمت عالی ملاصدرا می‌شود. در این دوران، طالبان دانش‌آموز از اقصی نقاط ایران برای حکمت‌آموزی به شیراز می‌آمدند یا بزرگی از شیراز را به سرزمین خود دعوت می‌کردند. به‌عنوان مثال، سعدالدین تفتازانی شاگرد قاضی عضدالدین ایجی بوده است. ملا عبدالله یزدی و مرحوم مقدس اردبیلی نیز هر دو علوم عقلی را در «مدرسهٔ منصوریه» شیراز در محضر جمال‌الدین شیرازی فراگرفتند و با هم‌درس بودند. این مقاله به بررسی مکتب فلسفی شیراز در این دوران می‌پردازد و علوم متداول در این مکتب، مانند منطق، فلسفه و کلام را بررسی می‌کند. همچنین بهره‌برداری ملا عبدالله یزدی از این مکتب فلسفی، کلامی و منطقی را کاوش کرده و به بررسی مدرسه منصوریه، به‌عنوان بزرگ‌ترین مرکز علوم عقلی در این دوره و در شیراز پرداخته است. ملا عبدالله یزدی در همین مدرسه تحصیل کرده است. بنابراین، این مقاله به بررسی نحوه استفاده از ملا عبدالله از این مکتب و استادان او در این مدرسه می‌پردازد.
