گلاب سوری لکی
چکیده بدون توجه به دوران صفوی را می‌توان یکی از برهه‌های مهم تاریخی سیاسی ایران دانست. این دوران با تفکیک قلمرو جغرافیای سیاسی خود از قلمرو خلافت سنی، هویت مستقل و را به جامعه شیعه اثناعشری ایران بخشید. بدین جهت حاکمیت صفویان را برخی از دوران آغاز دوران معاصر ایران دانسته اند. دولت صفوی که ریشه در منازعات آق قویونلوها و قره قویونلوها داشت با همراهی و مساعدت آق قویونلوها به قدرت رسید. شاه اسماعیل صفوی در واقع مؤسس اولین "دولت ایرانی" پس از حمل و نقل اعراب مسلمان به ایران بود. تا پیش از آن، ایران بیش از ۶۰۰ سال از «دولت اسلامی» به شماره می‌رفت. دولتی که در قالب نظام «خلافت» شکل گرفته بود و از زمان حمل مسلمین به ایران در زمان خلیفه دوم تا زمان فروپاشی امپراتوری عباسیان در سال ۶۵۶ هجری قمری، بر ایران سیطره داشت. استقلال دولت شیعی از دولت عثمانی بدون نیاز به ساختارسازی سیاسی مناسب بود. در ابتدای این دوران صرف شیعی بودن برای حاکمیت جامعه جامعه شیعی کفایت می‌کرد. اما با گذشت ایام و نیاز به ساختارسازی بیشتر از زمان شاه طهماسب زمینه و نیاز برای برجسته سازی صبغه و صورت بندی شیعی برای نظام سیاسی ایران بیشتر مشهود شد. شاید بتوان اقدام شاه طهماسب را برای دعوت ازمحقق کرکی به ایران در این قالب تحلیل نمود. نظریه ولایت فقیه به دلیل پیدایش در تراث اصیل اهل بیت علیهم السلام و معرفی عالمان شیعی به عنوان مسوولان جامعه و متولیان جامعه در عصر غیبت، فرصت عملی برای تحقق یافتن بود. آنچه علمای پیشین مطرح کرده بود صرفاً مباحثی نظری در لابلای کتب فقهی است که به دلیل آن خلافت سنی بر جهان اسلام فرصتی برای تحقق و اجرای نیافته بود. شاید دوران صفوی را اولین میدان واقع ولایت سیاسی برای فقها دانست. به زودی آغازین برای اجرای عملی نظریه ولایت فقیه در عصر صفوی اما درستی کامل و مطلوب نبود. حتی تا انقلاب اسلامی و تشکیل نظام ولایت فقیه در جمهوری اسلامی ایران به تأخیر افتاد. این به طرح های بررسی و عدم اجرای نظام ولایت فقیه در دوران صفویه پرداخته و نتیجه گرفته شده است که هر چند دوران صفوی داستان کامل نظریه ولایت فقیه است، اما این دوران به لحاظ نظریه پردازی ولایت فقیه و باید آن را در عمل تحقق بخشد. دورانی سرآمد و برجسته بوده و مرحله آغازین اجرای ولایت سیاسی اجمالی و محدود علمای شیعی در تاریخ گذشته بوده است.
