محمدامین یزدان پناه[1]

چکیده

تصور رایج بر این است که منطق پس از عصر ابن سینا فاقد نوآوری بوده است و گفته شده که منطق دانان مسلمان کار خاصی در جهت رشد و تنقیح مبانی منطقی انجام نداده اند. این ادعا شامل ملا عبدالله یزدی شده و او را نیز فاقد نوآوری در دانش منطق ذکر کرده اند. ولی ما در این مقاله نشان داده ایم که علامه یزدی دانشمندی نوآور و خوش فکر است و علی رغم عدم انعطاف دانش منطق، وی توانسته است حتی در همین علم نیز دارای نوآوری هایی باشد. به عنوان نمونه مبانی منطقی و نگرش خاص او در باب مسئله اَشکال اربعه منطق که از پر کاربردترین و مفیدترین بخش های منطق است را ذکر کرده و شرح داده ایم. ضابطه اشکال اربعه از نگاه ملا عبدالله یزدی ضابطه ای ویژه است و او نگاه خاص خود در این زمینه را در کتاب ارزندۀ الحاشیه یادآور شده است. پس از او نیز شارحان منطق، بر نوآور بودن ملا عبدالله در این زمینه صحه گذاشته و سخن او را تایید کرده اند.

کلمات کلیدی: ملا عبدالله یزدی، منطق، اشکال اربعه، نوآوری و ابداع.

[1] . پژوهشگر حوزوی.